.:: بیماری پارکینسون چیست؟

1394/07/16-19:59:46 گروه : پارکینسون و ام اس بیماری پارکینسون از مهمترین بیماریهای درگیر کننده مغز و عامل ناتوانی در بسیاری از افراد است.

توضیحات تصاویر بیماری پارکینسون یک بیماری مزمن و پیشرونده ی دستگاه عصبی مرکزی است که در بزرگسالان مسن دیده می شود. مشخصه آن سفتی عضلانی پیشرونده ، لرزش و از دست رفتن مهارت های حرکتی است. این بیماری به دلیل از بین رفتن یا ضعیف شدن و آسیب سلول های عصبی در قسمتی از مغز ( substantia nigra  ) ایجاد می شود این سلول های عصبی ماده ای به نام دوپامین، ترشح می کنند. دوپامین پیام های عصبی را از مغز میانی به بخش دیگری از مغز ( corpus stratum ) می برد ، این پیام ها در حرکات بدن و تعادل نقش دارند . وقتی سلول های ترشح کننده دوپامین در مغز میانی آسیب می بینند، مراکز دیگر کنترل کننده حرکات بدن نا منظم کار می کنند. این بیماری به طور تدریجی توسعه پیدا می کند و بعضی اوقات با یک لرزش ضعیف در یکی از دست ها شروع می شود و اغلب باعث خشکی و کندی حرکات می شود و تغییراتی در حالت صورت و چهره روی می دهد، از جمله ثابت شدن حالت صورت بطوریکه احساسات بر چهره کمتر نمایان می شود و یا حالت خیرگی چشم .      علائم : علائم بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است  معمولا ً علایم پارکینسون ابتدا در یک سمت بدن پدیدار می شوند و با گذشت زمان شروع به بدتر شدن می کند تا اینکه به سمت دیگر هم راه پیدا می کنند. •    لرزش : لرزش از اندام ها شروع می شود و اغلب از دست یا انگشتان و خصوصا هنگام استراحت مشاهده می شود •    کندی حرکت  : بیماری پارکینسون باعث کاهش توانایی حرکت و کندی حرکت می شود که انجام کارهای ساده را برای فرد دشوار می کند هنگام راه رفتن طول قدم های فرد کوتاه می شود و وقتی برای راه رفتن تلاش می کند احساس می کند که به زمین چسبیده است •    سفتی عضلات :  سفتی عضلات ممکن است در هر قسمتی از بدن دیده شود که باعث کاهش دامنه حرکتی و ایجاد درد می شود •    نقص در وضعیت ایستادن و تعادل : وضعیت ایستادن فرد به صورت خمیده شده به جلو ( stooped ) می شود و تعادل فرد دچار اختلال می شود. •    از بین رفتن حرکات اتوماتیک : بیماری پارکینسون باعث کاهش توانایی فرد در انجام حرکات غیر ارادی مثل ، پلک زدن و حرکت آونگی دست ها هنگام راه رفتن می شود. •    تغییر در صحبت کردن فرد به طوریکه صدای بیمار حالت یکنواخت پیدا می کند و هیجانات و تغییرات صدا در آن کمتر به گوش می رسد.     علت بیماری : علت بیماری پارکینسون ناشناخته است ولی چند فاکتور هستند که در این بیماری نقش دارند :     ژنتیک : تحقیقات نشان داده که جهش یک ژن خاص(LRRK2) می تواند باعث بیماری پارکینسون شود     محیط : افرادی که در معرض حشره کش ها قرار می گیرند بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به پارکینسون قرار دارند.   عوامل خطر ساز :     سن : معمولا این بیماری در سنین بالا شروع می شود و با افرایش سن احتمال ابتلا به این بیماری افزایش می یابد     ژنتیک : وراثت ارتباط نزدیکی با این بیماری دارد به طوری که احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که نزدیکان آنها به این بیماری مبتلا بوده اند بیشتر است .     مواجهه شدن با سموم : قرار گرفتن در معرض  herbicides , pesticides باعث افزایش خطر ابتلا به پارکینسون می شود . عوارض :     مشکلات شناختی : این افراد اختلالات شناختی و مشکل در تفکر پیدا می کنند که در مراحل آخر بیماری اتفاق می افتد      افسردگی و تغییرات عاطفی : بسیاری از این بیماران ممکن است افسردگی را تجربه کنند همچنین تغییرات عاطفی مثل ، احساس ترس ، اضطراب و نگرانی و کاهش انگیزه     اختلالات خواب : اغلب این بیماران مشکلات خواب دارند مثل بیدار شدن درطول شب ، زود بیدار شدن یا خوابیدن ناگهانی در طول روز     مشکلات مثانه : عدم کنترل ادرار یا سختی در دفع ادرار (گاهی اتفاق می افتد)    درمان : هیچ درمان قطعی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد اما دارو درمانی می تواند به کنترل علایم این بیماران کمک کند. این داروها اغلب به طور مستقیم یا غیر مستقیم میزان دوپامین را در مغز افزایش می دهند. گاهی نیاز به داروهای جانبی مانند داروهای ضد افسردگی وجود دارد.  درمان توانبخشی با تمرکز بر روی تعادل و حرکات کششی در این بیماران بسیار مهم می باشد. در این نوع درمان سعی بر این است که از کوتاهی عضلات جلوگیری شود و با انجام تمرینات تعادلی که معمولاً توسط فیزیوتراپیست مجرب انجام می شود تعادل فرد افزایش می یابد. تمرینات تعادلی را در محیط مجازی نیز می توان انجام داد. همچنین گفتار درمانی می تواند به بهبود صحبت کردن فرد کمک کند در موارد بسیار پیشرفته یا بدون پاسخ به درمان به کمک عمل جراحی یک الکترود در منطقه خاصی از مغز کاشته می شود. این الکترود تحریکات الکتریکی مداومی ایجاد می کند که به کمک آنها ترشح دوپامین افزایش می یابد. از آنجا که روش جراحی یک روش تهاجمی و بسیار پرهزینه می باشد و در بسیاری از موارد مؤثر نیست، گاهی استفاده از تحریک غیر تهاجمی مغز (تی ام اس) علائم بیمار را کاهش می دهد. استفاده از تی ام اس (TMS) همچنین کمک می کند بیمارانی را که به کاشت الکترود و تحریک عمقی مغز پاسخ می دهند بهتر شناسایی کنیم.     درمان های مکمل : بعضی درمان های مکمل که می تواند به بیماران پارکینسون کمک کند شامل :     ماساژ     طب سوزنی     تای چی     یوگا     مدیتیشن     موسیقی درمانی       ورزش : ورزش کردن باعث افزایش قدرت ، انعطاف پذیری و تعادل می شود همچنین باعث کاهش افسردگی و اضطراب فرد می شود معمولا ورزشهایی مثل ، راه رفتن ، شنا کردن ، باغبانی ، رقص ، ایروبیک در آب و کشش برای این بیماران مفید می باشد بیماری پارکینسون باعث اختلال در حس تعادل می شود و راه رفتن طبیعی فرد را مشکل می کند ورزش کردن تعادل فرد را بهبود می بخشد به طور کلی درمان فرد مبتلا به پارکینسون یک درمان تیمی است که از متخصص مغز و اعصاب ، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، فیزیوتراپیست، روانشناس و گاهی گفتاردرمان تشکیل شده است. این بیماران باید نکات زیر را رعایت کند : •    سعی نکنند سریع حرکت کنند •    هنگام قدم برداشتن ابتدا پاشنه پا را در تماس با زمین قرار دهند •    وضعیت ایستادن خود را بررسی کرده و سعی کنند راست بایستند •    هنگام راه رفتن به جلو نگاه کنند نه به سمت پایین •    وزن را به صورت مساوی روی هردو پا قرار دهند •    هنگام راه رفتن از حمل کردن اشیا خود داری کنند •    از حرکت کردن به سمت عقب خودداری کنند •    حرکاتی را که به طور عادی بطور اتوماتیک و بدون آگاهی فرد انجام می شوند (مانند راه رفتن) به صورت آگاهانه و با تمرکز بر حرکات انجام دهند. گردآوری مطالب: حامد بهادری، کارشناس ارشد فیزیوتراپی، مرکز جامع توانبخشی دکتر محمودی